انتخاب یک موضوع برای طرح تحقیقاتی

تحقیق چیست ؟

تحقیق جمع آوری ، بررسی و تفسیر سیستماتیک داده ها جهت پاسخ گویی به یک سوال یا حل مشکل خاصی است.

جهت جمع آوری سیستماتیک اطلاعات ،‌باید مشکل را به خوبی شناخت. شناخت کامل و بارز مشکلات ، سبب هدایت و تسریع جمع آوری اطلاعات می شود.این امر برای هر تحقیقی  لازم است .

تعیین معیار جهت انتخاب یک عنوان  تحقیقاتی :

شما می توانید عناوین احتمالی متعددی را به عنوان تحقیق سودمند و جالب پیشنهاد نمایید. جهت انتخابی هدف دار شما باید معیارها یا راهنما های مستقلی برای مقایسه طرح های گوناگون ابتدایی داشته باشید.

چه معیار هایی را می توان پیشنهاد کرد؟

1. مناسبت
2. اجتناب از دوباره کاری
3. قابلیت اجرا
4. مقبولیت سیاسی
5. با صرفه بودن
6. فوریت نیاز به داده ها
7. ملاحظات اخلاقی

ضروری است تا معیار های انتخاب شده در رابطه با تحقیق  مورد نظر و شرایط محلی ، مورد بررسی قرار گیرند.

چگونه می توان این معیار ها را تعریف کرد ؟ 

1. مناسبت

بهتر است موضوعی را که انتخاب می کنید مسئله ای اولویت دار باشد. این موضوع 

 می تواند توسط شما  و با مشارکت نمایندگان جامعه مشخص شود.سوالاتی که باید مطرح شوند  ، شامل موارد زیر است :

-                                      -        وسعت مسئله چقدر است؟

-                                      -        چه کسانی تحت تاثیر قرار می گیرند؟

-                                      -        شدت مسئله چقد ر است ؟

  توجه : اگر مناسبتی برا ی یک عنوان در نظر ندارید ، نباید بیش از این بر آن تاکید نمایید. در این  شرایط باید این عنوان را از لیست خود حذف کنید.

2. اجتناب از دوباره کاری

قبل از این که  تصمیمی برای اجرای یک برنامه تحقیقاتی بگیرید ، بسیار مهم است که  

در یابید ، آیا موضوع پیشنهادی  قبلا مورد بررسی قرار گرفته است یا خیر ؟

اگر این موضوع قبلا بررسی شده  ، باید نتایج را مورد بازنگری قرار داد تا در صورتی که سوالات مهمی هنوز بدون پاسخ مانده اند ، مورد بررسی قرار گیرند. در غیر این صورت باید عنوان دیگری انتخاب کرد. در نظر گرفتن این که آیا می توانید با تکیه بر اطلاعات چاپ نشده ی موجود ، پاسخ هایی برای حل مشکل بیابید نیز ،  اهمیتی حیاتی دارد.اگر نتوانید چنین کار ی کنید ، باید این عنوان را از لیست عناوین تحقیقاتی خود حذف کنید.

3. قابلیت اجرا

نگاهی به طرح خود بیندازید و منابعی را که برای اجرای آن لازم است در نظر بگیرید. اگر منابع شما برای اجرای طرح کافی نیست ، می توان از منابع موجود در سطح ملی همچون  واحد های تحقیقاتی ، شورا های تحقیقاتی و یا دانشگاه ها کمک گرفت .

4. مقبولیت سیاسی

به طور کلی توصیه می شود عنوانی بررسی گردد که مورد توجه و حمایت باشد. این مسئله شانس بکار گرفته شدن نتایج را افزایش خواهد داد .

5. با صرفه بودن ( هزینه – اثر بخشی )

سوال اساسی این است که آیا منابع ، زمان ،‌پول و نیروی انسانی که ما در بررسی بکار می بریم ،‌ارزش نتایجی که بدست خواهد آمد را ،‌دارد؟

 برای پاسخ به این پرسش بایستی پرسید که:

-         نتایج مطالعه چه تغییراتی در برنامه های موجود به وجود خواهند آورد؟

-          آیا فعالیت ها بدون توجه به یافته های ما در همان جهت ادامه خواهند یافت ؟

-          آیا نتایج سبب بروز تغییرات خواهند شد؟

-          آیا منابع جهت اجرای آن ها تامین خواهند شد؟

-          آیا نتایج مورد انتظار ، منابع مصرف شده را جبران خواهند نمود؟

6. فوریت نیاز  به داده ها

-                       -      فوریت نیاز به داده ها جهت اخذ تصمیمات چقدر است ؟

-                       -     چه تحقیقی را باید  اول انجام داد و چه تحقیقی را می توان به تعویق انداخت ؟

7. ملاحظات اخلاقی

-         موضوع طرح چقدر مورد قبول کسانی که روی آن ها مطالعه می شود ،‌خواهد بود؟  ( حساسیت فرهنگی بایستی به دقت مورد توجه قرار گیرد)

معیار های اندازه گیری :

مناسبت

1.     = مناسب نیست

2.     = مناسب است

3.     = بسیار مناسب است

 اجتناب از دوباره کاری

1. = مطالعات مشابه وجود دارد
2. = هر چند مطالعات مشابه وجود دارد ، ولی مسائل اصلی را نپوشانده است
3. = مطالعات مشابه وجود ندارد

 قابلیت اجرا

1. = با توجه به منابع موجود قابل اجرا نیست
2. = با توجه به منابع موجود قابل اجرا است
3. = با توجه به منابع موجود بسیار قابل اجرا است

 مقبولیت سیاسی

1. = قابل قبول نیست
2. = کم و بیش قابل قبول است

با صرفه بودن

1. = هزینه با توجه به اثرات پیش بینی شده مطالعه بسیار بالا است
2. = هزینه با توجه به اثرات پیش بینی شده مطالعه بسیار مناسب است
3. = هزینه با توجه به اثرات پیش بینی شده مطالعه کم است

فوریت نیاز به داده ها

1. = برای تصمیم گیری ، نیاز فوری به آن ها نیست
2. = در عرض یک سال آینده لازمند
3. = به صورت فور ی به آن ها نیاز است

ملاحظات اخلاقی

1. = مشکل اخلاقی عمده است
2. = مشکل اخلاقی جزیی است
3. = مشکل اخلاقی در کار نیست

معیار های انتخاب طرح تحقیقاتی

عناوین پیشنهاد شده	معیارهای انتخاب طرح تحقیقاتی
	1	2	3	4	5	6	7	امتیاز کل
	مناسبت	دوباره کاری	قابلیت اجرا	مقبولیت سیاسی	با صرفه بودن	فوریت	ملاحظات اخلاقی